Als werkgever wil je natuurlijk dat je mensen gezond en met plezier aan het werk zijn. Toch valt personeel regelmatig uit door werk gerelateerde klachten. Denk aan stress, ongelukken of zelfs ernstige ziektes zoals kanker door blootstelling aan gevaarlijke stoffen. Gelukkig kun je als werkgever veel doen om risico’s te beperken én verzuim te voorkomen. In dit blog vertellen wij je meer over arbeidsrisico’s en wat je eraan kunt doen.
Wat zijn de grootste risico’s op het werk?
Werk gerelateerd verzuim komt vaker voor dan je denkt. De meest voorkomende arbeidsrisico’s zijn:
- Fysieke belasting: bijvoorbeeld door zwaar tillen of langdurig zitten
- Psychosociale belasting: zoals stress, werkdruk of ongewenst gedrag
- Belasting door omgevingsfactoren: zoals werken met gevaarlijke stoffen of lawaai
Deze risico’s kunnen leiden tot kort of langdurig verzuim. Gelukkig zijn er veel manieren om dit te voorkomen. Hieronder lees je per type arbeidsrisico wat je kunt doen.
Lees ook ons blog over het verschil tussen een verzuimbeleid en verzuimprotocol.
Fysieke overbelasting
Fysieke overbelasting komt voor in bijna elke werkomgeving, van kantoor tot bouwplaats. Het gaat bijvoorbeeld om:
- Klachten door beeldschermwerk (zoals arm-, nek- of schouderklachten)
- Repeterende bewegingen of een ongemakkelijke werkhouding
- Overbelasting door tillen, duwen of trekken
- Werken met trillingen (rugklachten of slijtage van wervels)
Zo voorkom je fysieke overbelasting
Als werkgever kun je veel doen om fysieke belasting te verlichten en hiermee verzuim te voorkomen.
-
Zorg voor een ergonomische werkplek
Denk aan een goede stoel, juiste bureauhoogte en correcte werkhouding. -
Laat medewerkers regelmatig pauze nemen
Vooral bij repeterend werk of langdurige houdingen is voldoende rust belangrijk. -
Geef duidelijke instructies over lichaamshouding en tillen
Leg medewerkers uit hoe ze veilig kunnen tillen en zitten, bijvoorbeeld bij beeldschermwerk. -
Bied de juiste hulpmiddelen aan
Denk aan tilhulpmiddelen, veiligheidshesjes of bouwhelmen om risico’s te verkleinen. -
Stel een RI&E op en houd deze up-to-date
Met een Risico-Inventarisatie & -Evaluatie breng je alle risico’s goed in beeld.
Psychische belasting
Psychisch verzuim is beroepsziekte nummer 1. Het komt vaak door:
- Een hoge werkdruk (veel, hard of snel moeten werken)
- Emotionele belasting (bijvoorbeeld bij zorgverleners of leidinggevenden)
- Ongewenst gedrag (pesten, intimidatie of discriminatie)
Psychisch verzuim kost gemiddeld 240 tot 300 dagen per medewerker en neemt jaarlijks toe (bron: ArboNed).
Zo voorkom je psychisch verzuim
-
Herken signalen op tijd
Denk aan vermoeidheid, concentratieproblemen, prikkelbaarheid, veel verzuim of het overzicht kwijt zijn. -
Ga in gesprek over werkdruk en mentale gezondheid
Vraag hoe het gaat, bied een luisterend oor en verwijs indien nodig naar een bedrijfsarts. -
Stel een vertrouwenspersoon aan
Een vertrouwenspersoon aanstellen kan intern of extern via de arbodienst. -
Grijp in bij ongewenst gedrag
Werk aan een open, veilige bedrijfscultuur waar mensen zich durven uitspreken. -
Stimuleer werkplezier en waardering
Complimenten, autonomie en een prettige sfeer vergroten de mentale veerkracht. -
Bied ondersteuning bij uitval
Zorg voor begeleiding via een coach of bedrijfsarts en stel een persoonlijk herstelplan op.
Risico’s door omgevingsfactoren voorkomen
Sommige werkomstandigheden brengen direct lichamelijk gevaar met zich mee. Denk aan:
- Werken met gevaarlijke stoffen (zoals oplosmiddelen, asbest of fijnstof)
- Langdurige blootstelling aan UV-straling (bijv. in bouw of horeca)
- Lawaai dat gehoorschade kan veroorzaken
- Risico’s op uitglijden, snijden of vallen
- Slecht binnenklimaat of slechte verlichting
- Contact met zieke mensen in zorgfuncties
Zo voorkom je risico’s door omgevingsfactoren
-
Geef duidelijke instructies over veilig werken
Denk aan veilig gebruik van machines, chemische stoffen of werken in de zon. -
Zorg voor persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM)
Denk aan handschoenen, gehoorbescherming, veiligheidsbrillen of beschermende kleding. -
Beperk blootstelling aan lawaai en stof
Door goede ventilatie en afscherming op de werkplek. -
Laat machines en gereedschap regelmatig keuren
Zo voorkom je ongelukken door slechte apparatuur. -
Bied bescherming tegen UV-straling
Bijvoorbeeld met zonnebrandcrème, petten of werkkleding met UV-bescherming. -
Stel procedures op en geef trainingen
Zorg dat medewerkers weten hoe ze veilig werken op hoogte of met gevaarlijke stoffen.
Wat ben je als werkgever verplicht?
Volgens de Arbowet ben je verplicht om te zorgen voor een veilige werkplek. Dat betekent onder andere:
- Een actuele en complete RI&E opstellen en bijhouden
- Voorlichting geven over risico’s en veilig werken
- Beschermingsmiddelen beschikbaar stellen
- Een vertrouwenspersoon aanstellen (verplicht bij >10 medewerkers)
- Een preventiemedewerker aanstellen
- Actief optreden bij psychosociale belasting (zoals werkdruk of pesten)
- Samenwerken met een arbodienst en een goed verzuimbeleid hanteren volgens de Wet verbetering poortwachter
- Incidenten en bijna-ongevallen registreren
De ondernemingsraad (OR) heeft daarnaast een wettelijke rol in het toezien op veilig werken en mag instemmen met het arbobeleid.
Wat levert preventie van arbeidsrisico’s op?
✔ Minder ziekteverzuim
✔ Lagere kosten (denk aan loondoorbetaling, vervanging, begeleiding)
✔ Hogere productiviteit
✔ Meer werkplezier en minder verloop
Wat kost verzuim eigenlijk?
Langdurig verzuim kan duizenden euro’s kosten door:
- Loondoorbetaling (tot 2 jaar)
- Vervangingskosten
- Productiviteitsverlies
- Kosten voor arbodienst of verzuimbegeleiding
Verzeker je tegen risico’s
Je kunt verzuim nooit helemaal voorkomen. Een verzuimverzekering helpt je bij loondoorbetaling én bij preventie, zoals coaching of gezondheidschecks.
Hulp nodig bij veilig en gezond werken?
Verzuim kun je nooit 100% voorkomen, maar met goed beleid beperk je de risico’s flink. Bij Loonbureau helpen we je graag met het opstellen van een RI&E, arbobeleid of verzuimaanpak. Bekijk onze HR dienstverlening.
