Gezagsverhouding is een begrip dat in het Nederlandse arbeidsrecht gebruikt wordt als een van de criteria om vast te stellen of er een arbeidsovereenkomst bestaat tussen iemand die arbeid verricht en degene voor wie dat werk wordt gedaan. Die vaststelling is van groot belang in het fiscaal recht, want het bestaan van een arbeidsovereenkomst is van invloed op de heffing van inkomstenbelasting en loonbelasting.
Het gaat hier om de gezagsverhouding tussen een mogelijke werknemer en een mogelijke inhoudingsplichtige (meestal werkgever). Zonder gezagsverhouding kan er geen sprake zijn van loon uit dienstbetrekking.
Er is sprake van een gezagsverhouding indien:
- De inhoudingsplichtige de aard van de werkzaamheden bepaalt
- De inhoudingsplichtige het recht heeft toezicht te houden op de uit te voeren werkzaamheden
- De werknemer de arbeid persoonlijk moet verrichten
Is er geen sprake van een gezagsverhouding, dan kan er geen sprake zijn van loon uit dienstbetrekking. Mogelijk is er dan sprake van inkomsten uit overige werkzaamheden.
